Question
Download Solution PDFछात्रान् उत्कृष्टपाठकान् कर्तुं शब्दकोषीयविकासः महत्वपूर्णं घटकम् अस्ति। तदर्थम् अधोलिखितेषु किं प्रभावकारिपद्धतिः स्यात्?
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFप्रश्नार्थ- छात्रों को उत्कृष्ट पाठक बनाने के लिए शब्दकोष का विकास एक महत्वपूर्ण घटक है, उसके लिए इनमें से कौन सी पद्धति प्रभावकारी है?
स्पष्टीकरण - सभी छात्रों को अच्छे से पाठक बनाने के लिए और शब्दकोष का विकास करने के लिए नए शब्दों का और उसके अर्थ का अनुमान करके उनका वाक्यों में प्रयोग करना चाहिए, इससे शब्द-संपत्ति वर्धित होती है, इसलिए यह प्रभावकारी पद्धाति है।
अतः स्पष्ट है कि शब्दकोष का विकास की प्रभावकारी पद्धति है- 'नवशब्दस्य अर्थानुमानं कर्तुं छात्राः संदर्भस्य उपयोगं कर्तुं प्रयासं कुर्युः' अर्थात् नये शब्दों के अर्थ का अनुमान करणे के लिये उनका वाक्य प्रयोग करने के लिए प्रयास करना चाहिये।
Additional Information
- 'समानार्थिनां विपरितार्थकानां च शब्दानां विस्तृतां शब्दराशिं छात्रां कण्ठस्थीकुर्युः' अर्थात् समानार्थी और विपरीतार्थक शब्दों के विकास के लिए छात्र शब्दों को कण्ठस्थ करें।
- 'यदा यदा छात्राः नवीनं शब्दं पश्यन्ति तदा तदा ते शब्दकोषस्य अवलोकनं कुर्वन्ति' अर्थात् जब जब छात्र नये शब्द देखते हैं तब तब वे शब्दकोष को देखते हैं।
- 'छात्राः पाठे कठिनशब्दान् रेखाङ्कितान् कुर्युः तेषां वाक्ये उपयोगं च कुर्युः' अर्थात् छात्र पाठ में कठिन शब्दों को रेखाङ्कित करके उनका वाक्यों में प्रयोग करें।
Last updated on Apr 30, 2025
-> The CTET 2025 Notification (July) is expected to be released anytime soon.
-> The CTET Exam Date 2025 will also be released along with the notification.
-> CTET Registration Link will be available on ctet.nic.in.
-> CTET is a national-level exam conducted by the CBSE to determine the eligibility of prospective teachers.
-> Candidates can appear for CTET Paper I for teaching posts of classes 1-5, while they can appear for CTET Paper 2 for teaching posts of classes 6-8.
-> Prepare for the exam with CTET Previous Year Papers and CTET Test Series for Papers I &II.