Commerce MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for Commerce - मोफत PDF डाउनलोड करा
Last updated on Jun 2, 2025
Latest Commerce MCQ Objective Questions
Commerce Question 1:
वरवरच्या किंमतीसंदर्भात खालीलपैकी कोणती गोष्ट आवश्यक नाही ?
Answer (Detailed Solution Below)
Commerce Question 1 Detailed Solution
Commerce Question 2:
ग्राहकांचे संतोषाधिक्य यासंदर्भात खालीलपैकी कोणते विधान बरोबर नाही ?
Answer (Detailed Solution Below)
Commerce Question 2 Detailed Solution
Commerce Question 3:
खालीलपैकी कोणत्या बाजार संरचनेत जाहिरातींचा खर्च हा किमान असतो ?
Answer (Detailed Solution Below)
Commerce Question 3 Detailed Solution
Commerce Question 4:
जेव्हा एकूण खर्च आणि एकूण प्राप्ती समान होतात तेव्हा त्यास ________ असे म्हणतात.
Answer (Detailed Solution Below)
Commerce Question 4 Detailed Solution
Commerce Question 5:
__________ अशी जोडी असते की जेथे समवृत्ती वक्राचा चढ आणि समखर्च रेषेचा चढ एकसारखा असतो.
Answer (Detailed Solution Below)
Commerce Question 5 Detailed Solution
Top Commerce MCQ Objective Questions
ज्या वस्तू ग्राहकाची तात्काळ गरज भागवण्यासाठी आणल्या जात नाहीत तर इतर वस्तूंच्या उत्पादनासाठी आणल्या जातात त्यांना ________ म्हणतात.
Answer (Detailed Solution Below)
Commerce Question 6 Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर भांडवली वस्तू आहे.
- भांडवली वस्तू:- ज्या वस्तू ग्राहकांच्या तात्काळ गरजा भागवण्यासाठी नव्हे तर इतर वस्तूंच्या उत्पादनासाठी खरेदी केल्या जातात.
Key Points
- भांडवली वस्तू:- ज्या वस्तू ग्राहकांच्या तात्काळ गरजा भागवण्यासाठी नव्हे तर इतर वस्तूंच्या उत्पादनासाठी खरेदी केल्या जातात.
- अंतिम निर्मित वस्तू:- या खालील गोष्टींसाठी वापरल्या जातात:
- वैयक्तिक वापर (जसे की, ग्राहकांनी खरेदी केलेला ब्रेड), किंवा
- गुंतवणूक किंवा भांडवल निर्मिती (जसे की इमारत, व्यवसाय संस्थेने खरेदी केलेली यंत्रसामग्री)
- अंशप्रक्रियित वस्तू:- या अशा आहेत, ज्या यासाठी वापरल्या जातात:
- पुढील प्रक्रिया (जसे की मिठाई बनवण्यासाठी वापरली जाणारी साखर), किंवा
- त्याच वर्षी पुनर्विक्री (जर एक गाडी विक्रेत्याने पुनर्विक्रीसाठी गाडी खरेदी केली असेल).
- उपभोग्य वस्तू:- ज्या वस्तू थेट ग्राहकांच्या गरजा पूर्ण करतात.
‘अल्पाधिकार’ (Oligopoly) याचा संदर्भ काय आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Commerce Question 7 Detailed Solution
Download Solution PDFबरोबर उत्तर अल्प विक्रेते, अनेक खरेदीदार हे आहे.
Key Points
- अल्पाधिकार हा एक वस्तू बाजार आहे जो तेव्हा निर्माण होते जेव्हा मोजक्याच कंपन्या एकसमान वस्तूंचे उत्पादन करतात.
- अल्प विक्रेते, अनेक खरेदीदार हे अल्पाधिकार बाजाराचे मूलभूत स्वरूप आहे.
- ज्या बाजारपेठ परिस्थितीत फक्त काही कंपन्या उद्योगात एकसमान उत्पादन तयार करतात किंवा दिलेल्या उत्पादन श्रेणीमध्ये उत्पादन भिन्नता दर्शवितात त्याला अल्पाधिकार म्हणतात.
- अल्पाधिकार बाजाराचा विशेष प्रकार ज्यामध्ये फक्त दोन विक्रेते असतात त्याला द्वयाधिकार (duopoly) म्हणतात.
- आर्थिक, कायदेशीर आणि तांत्रिक घटक अल्पाधिकार बाजाराच्या निर्मिती आणि देखभाली किंवा विघटनात योगदान देऊ शकतात.
- अल्पाधिकार बाजाराच्या उद्योगात प्रवेश करणे आणि लहान नवीन कंपनी म्हणून स्पर्धा करणे कठीण आहे.
Additional Information
- एकाधिकार (Monopoly): अशी बाजार रचना जिथे बाजारात फक्त एकच विक्रेता असतो जो संपूर्ण बाजार पुरवठ्यावर नियंत्रण ठेवतो.
- ग्राहक मक्तेदारी (Monopsony): अशी बाजार स्थिती आहे ज्यामध्ये बाजारात उत्पादनाचा फक्त एकच ग्राहक असतो.
खालीलपैकी कोणता घटक मागणी वक्र मध्ये बदल घडवून आणत नाही?
Answer (Detailed Solution Below)
Commerce Question 8 Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर उत्पादनाची किंमत आहे.
Key Points
- मागणी हे एक आर्थिक तत्त्व आहे जे वस्तू आणि सेवा खरेदी करण्याची ग्राहकाची इच्छा आणि विशिष्ट वस्तू किंवा सेवेसाठी किंमत देण्याची इच्छा दर्शवते.
- मागणी वक्र हे उत्पादनाची किंमत आणि मागणी केलेल्या उत्पादनाचे प्रमाण यांच्यातील संबंधांचे आलेखी प्रतिनिधित्व आहे.
- उत्पादनाच्या किंमतीमुळे मागणी वक्रामध्ये बदल होत नाही.
- मागणीत बदल घडवून आणणारे उत्पन्न हा एकमेव घटक नाही.
- मागणी बदलणाऱ्या इतर गोष्टींमध्ये अभिरुची आणि प्राधान्ये, लोकसंख्येची रचना किंवा आकार, संबंधित वस्तूंच्या किमती आणि अपेक्षा यांचा समावेश होतो.
- मागणी वक्रातील बदल म्हणजे जेव्हा किमतीतील बदलांव्यतिरिक्त मागणीचा निर्धारक असतो.
- जेव्हा किंमती बदलत नसल्या तरीही उत्पादने आणि सेवांची मागणी बदलते तेव्हा असे घडते.
Important Points
- मागणी वक्रातील बदल ही एक असामान्य परिस्थिती असते जेव्हा उलट घडते.
- किंमत समान राहते परंतु इतर पाच निर्धारकांपैकी किमान एक निर्धारक बदलतो.
- निर्धारक खालीलप्रमाणे असतात:
- खरेदीदाराचे उत्पन्न.
- ग्राहक कल आणि अभिरुची.
- भविष्यातील किंमत, पुरवठा, गरजा, अपेक्षा, इत्यादी.
- संबंधित वस्तूंची किंमत.
- संभाव्य खरेदीदारांची संख्या.
Additional Information
- मागणी वक्रात बदल होण्यास कारणीभूत घटक:
- जेव्हा मागणी वक्र बदलतो, तेव्हा तो प्रत्येक किंमत बिंदूवर खरेदी केलेली रक्कम बदलतो.
- उदाहरणार्थ, जेव्हा उत्पन्न वाढते, तेव्हा लोक त्यांना आवश्यक असलेल्या सर्व गोष्टी अधिक खरेदी करू शकतात.
- अल्प कालावधीत, किंमत समान राहील आणि विक्रीचे प्रमाण वाढेल.
मागणी ही किंमतीची काय आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Commerce Question 9 Detailed Solution
Download Solution PDFनिर्धारक हे योग्य उत्तर आहे.
Key Points
- प्रश्नाद्वारे प्रदान केलेल्या संदर्भानुसार, "मागणी" ही किंमतीसाठीची, निर्धारक आहे, असा अर्थ लावला जाऊ शकतो. येथे काही तपशीलवार तथ्ये आहेत:
- मागणीचा सिद्धांत: अर्थशास्त्रामध्ये, मागणीचा सिद्धांतानुसार, अन्य सर्व घटक स्थिर असताना, वस्तूची किंमत जितकी अधिक असेल तितकी मागणी कमी असते. हा संबंध मागणी वक्र तयार करतो, जी अर्थशास्त्रातील एक मूलभूत संकल्पना आहे.
- किंमत: किंमत हा मागणीचा मुख्य निर्णायक आहे. जेव्हा एखाद्या वस्तूची किंमत वाढते, तेव्हा ग्राहक त्या वस्तूंपैकी कमी आणि इतर वस्तूंची अधिक खरेदी करण्याचा निर्णय घेतात. म्हणून, ग्राहक खरेदी करण्यास इच्छुक आणि सक्षम असलेल्या वस्तूंच्या प्रमाणात किंमत थेट प्रभावित करते.
- पर्यायी वस्तूंची उपलब्धता: पर्यायी म्हणून ओळखल्या जाणार्या सारख्याच वस्तूंची किंमत आणि उपलब्धता यांचाही मागणीवर परिणाम होतो. जर एखाद्या वस्तूची किंमत वाढली, परंतु सारखेच उत्पादन अजूनही कमी किमतीत उपलब्ध असेल, तर ग्राहक कमी खर्चिक पर्यायाकडे जातात.
- उत्पन्न: जर ग्राहकांचे उत्पन्न वाढले, तर ते काही विशिष्ट वस्तूंची (जरी त्यांची किंमत वाढली तरी) खरेदी करू शकतात. अशाप्रकारे, उत्पन्न देखील मागणीचे निर्धारक आहे.
- ग्राहक प्राधान्य: ग्राहकांच्या आवडीनिवडी आणि प्राधान्य हे मागणीचे महत्त्वाचे निर्णायक आहेत. जरी किंमत स्थिर राहिली तरीही, प्राधान्यांमधील बदलांमुळे वस्तूची मागणी कमी किंवा वाढू शकते.
- अंतिमतः, किमतीची मागणी, या निर्धारकांचा संदर्भ घेऊ शकते, जे एका विशिष्ट किंमतीनुसार, ग्राहक इच्छुक आणि खरेदी करण्यास सक्षम असलेल्या उत्पादनाच्या प्रमाणात प्रभावित करतात. या विविध घटकांवर अवलंबून, विशिष्ट किंमत पातळी ही एकतर उपभोगाला प्रोत्साहन देऊ शकते किंवा परावृत्त करू शकते.
Commerce Question 10:
ज्या वस्तू ग्राहकाची तात्काळ गरज भागवण्यासाठी आणल्या जात नाहीत तर इतर वस्तूंच्या उत्पादनासाठी आणल्या जातात त्यांना ________ म्हणतात.
Answer (Detailed Solution Below)
Commerce Question 10 Detailed Solution
योग्य उत्तर भांडवली वस्तू आहे.
- भांडवली वस्तू:- ज्या वस्तू ग्राहकांच्या तात्काळ गरजा भागवण्यासाठी नव्हे तर इतर वस्तूंच्या उत्पादनासाठी खरेदी केल्या जातात.
Key Points
- भांडवली वस्तू:- ज्या वस्तू ग्राहकांच्या तात्काळ गरजा भागवण्यासाठी नव्हे तर इतर वस्तूंच्या उत्पादनासाठी खरेदी केल्या जातात.
- अंतिम निर्मित वस्तू:- या खालील गोष्टींसाठी वापरल्या जातात:
- वैयक्तिक वापर (जसे की, ग्राहकांनी खरेदी केलेला ब्रेड), किंवा
- गुंतवणूक किंवा भांडवल निर्मिती (जसे की इमारत, व्यवसाय संस्थेने खरेदी केलेली यंत्रसामग्री)
- अंशप्रक्रियित वस्तू:- या अशा आहेत, ज्या यासाठी वापरल्या जातात:
- पुढील प्रक्रिया (जसे की मिठाई बनवण्यासाठी वापरली जाणारी साखर), किंवा
- त्याच वर्षी पुनर्विक्री (जर एक गाडी विक्रेत्याने पुनर्विक्रीसाठी गाडी खरेदी केली असेल).
- उपभोग्य वस्तू:- ज्या वस्तू थेट ग्राहकांच्या गरजा पूर्ण करतात.
Commerce Question 11:
‘अल्पाधिकार’ (Oligopoly) याचा संदर्भ काय आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Commerce Question 11 Detailed Solution
बरोबर उत्तर अल्प विक्रेते, अनेक खरेदीदार हे आहे.
Key Points
- अल्पाधिकार हा एक वस्तू बाजार आहे जो तेव्हा निर्माण होते जेव्हा मोजक्याच कंपन्या एकसमान वस्तूंचे उत्पादन करतात.
- अल्प विक्रेते, अनेक खरेदीदार हे अल्पाधिकार बाजाराचे मूलभूत स्वरूप आहे.
- ज्या बाजारपेठ परिस्थितीत फक्त काही कंपन्या उद्योगात एकसमान उत्पादन तयार करतात किंवा दिलेल्या उत्पादन श्रेणीमध्ये उत्पादन भिन्नता दर्शवितात त्याला अल्पाधिकार म्हणतात.
- अल्पाधिकार बाजाराचा विशेष प्रकार ज्यामध्ये फक्त दोन विक्रेते असतात त्याला द्वयाधिकार (duopoly) म्हणतात.
- आर्थिक, कायदेशीर आणि तांत्रिक घटक अल्पाधिकार बाजाराच्या निर्मिती आणि देखभाली किंवा विघटनात योगदान देऊ शकतात.
- अल्पाधिकार बाजाराच्या उद्योगात प्रवेश करणे आणि लहान नवीन कंपनी म्हणून स्पर्धा करणे कठीण आहे.
Additional Information
- एकाधिकार (Monopoly): अशी बाजार रचना जिथे बाजारात फक्त एकच विक्रेता असतो जो संपूर्ण बाजार पुरवठ्यावर नियंत्रण ठेवतो.
- ग्राहक मक्तेदारी (Monopsony): अशी बाजार स्थिती आहे ज्यामध्ये बाजारात उत्पादनाचा फक्त एकच ग्राहक असतो.
Commerce Question 12:
2021-22 च्या अर्थसंकल्पात, PPP मॉडेल अंतर्गत खाजगी क्षेत्राला किती बंदरे देण्याचे प्रस्तावित केले आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Commerce Question 12 Detailed Solution
योग्य उत्तर 7 आहे.
- 2021-22 च्या अर्थसंकल्पात PPP मॉडेल अंतर्गत खाजगी क्षेत्राला सात बंदरे देण्याचे प्रस्तावित केले आहे.
Key Points
- हे प्रकल्प सार्वजनिक-खाजगी भागीदारी (PPP) मॉडेलद्वारे हाती घेतले जातील, असे सीतारामन यांनी त्यांच्या 2021 च्या बजेट भाषणात सांगितले.
- अर्थमंत्र्यांनी सांगितले की "सार्वजनिक-खाजगी भागीदारी मॉडेलद्वारे 2,000 कोटी रुपयांपेक्षा जास्त किमतीचे सात बंदर प्रकल्प" प्रस्तावित केले आहेत.
- भारताने जहाजांचा पुनर्वापर कायदा 2019 लागू केला आहे आणि हाँगकाँग आंतरराष्ट्रीय परिषदेत प्रवेश केला आहे.
- मंत्रालये आणि केंद्रीय सावर्जनिक सेवा उपक्रमांच्या (CPSEs) जागतिक निविदांमध्ये भारतीय जहाज कंपन्यांना 5 वर्षांमध्ये सुमारे 1624 कोटी रुपये किमतीचे अनुदान समर्थन मिळेल.
- अतिरिक्त 1.5 लाख रोजगार निर्माण करण्यासाठी 2024 पर्यंत सुमारे 4.5 दशलक्ष हलक्या जहाजांची विस्थापन टन (LDT) ची पुनर्वापर क्षमता दुप्पट करणे.
Additional Information
- केंद्रीय अर्थसंकल्पातील काही कुतूहलजनक तथ्ये:
- बजेट हा शब्द फ्रेंच शब्द 'बॅगेट' वरून आला आहे ज्याचा अर्थ 'छोटी पिशवी' असा होतो.
- पहिली 30 वर्षे अर्थसंकल्पात आधार संरचना हा शब्द नव्हता.
- हा इसवी सन 1900 च्या अर्थसंकल्पात सादर केला गेला.
- तो 7 एप्रिल 1860 रोजी ईस्ट इंडिया कंपनीने ब्रिटिश राजवटीला सादर केला.
- हे स्कॉटिश अर्थशास्त्रज्ञ आणि राजकारणी जेम्स विल्सन यांनी सादर केले होते.
- 26 नोव्हेंबर 1947 रोजी स्वतंत्र भारताचा पहिला केंद्रीय अर्थसंकल्प सादर करण्यात आला.
- देशाचे पहिले अर्थमंत्री आर.के. शनमुखम शेट्टी यांनी तो सादर केला.
- 1955-56 पासून, अर्थसंकल्पीय दस्तऐवज इंग्रजी आणि हिंदी दोन्ही भाषेत छापले जातात.
- माजी पंतप्रधान इंदिरा गांधी या आर्थिक वर्ष 1970-71 साठी केंद्रीय अर्थसंकल्प सादर करणाऱ्या पहिल्या महिला होत्या.
- 5 जुलै 2019 रोजी, अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन या भारतातील पहिल्या पूर्णकालिक महिला अर्थमंत्री बनल्या.
- 28 फेब्रुवारी 2006 रोजी तत्कालीन अर्थमंत्री पी. चिदंबरम यांनी अर्थसंकल्पात वस्तू आणि सेवा कर मांडला होता.
- स्वतंत्र भारताच्या इतिहासात प्रथमच, आर्थिक वर्ष 2021-22 चा अर्थसंकल्प कागदविरहित होता.
Commerce Question 13:
अलीकडेच भारताचा पहिला क्रिप्टोकरन्सी इंडेक्स लाँच करण्यात आला, ज्याचे नाव _______ आहे.
Answer (Detailed Solution Below)
Commerce Question 13 Detailed Solution
योग्य उत्तर IC15 आहे.
In News
- IC15, भारतातील क्रिप्टोकरन्सीचा पहिला जागतिक निर्देशांक हा बाजार भांडवलानुसार नियम-आधारित ब्रॉड मार्केट इंडेक्स आहे, जो जगात मोठ्या प्रमाणावर ट्रेड केलेल्या लिक्विड क्रिप्टोकरन्सीच्या कामगिरीचा मागोवा घेतो.
- हा निर्देशांक क्रिप्टो उत्साही आणि सहभागींना जागतिक बाजारपेठेतील क्रिप्टोकरन्सीच्या कामगिरीवर लक्ष ठेवण्यास मदत करेल.
- IC15 मार्केट कॅपिटलायझेशनद्वारे अग्रगण्य क्रिप्टो एक्सचेंजेसवर सूचीबद्ध केलेल्या 15 सर्वात मोठ्या प्रमाणात व्यापार केलेल्या क्रिप्टोकरन्सीचे कार्यप्रदर्शन मोजेल, ज्यामध्ये हे समाविष्ट आहे:
- बिटकाॅईन, इथेरियम, बायनान्स काॅईन, सोलाना, कार्डानो, रिप्पल, टेरा, डोजकाॅईन आणि शिबा इनू, अवालन्चे, पोल्काडाॅट, यूनीस्वॅप, लिटकाॅईन, चैनलिंक, बिटकाॅईन कॅश.
- तथापि, काही क्रिप्टो तज्ञांना वाटते की जागतिक स्तरावर इतर अनेक क्रिप्टोकरन्सी निर्देशांक आहेत.
- "243 पेक्षा जास्त नाण्यांसह S अँड P क्रिप्टोकरन्सी इंडेक्स, डिजिटल मालमत्ता इकोसिस्टममध्ये अधिक चांगले अंतर्दृष्टी देते.
- आणि क्रिप्टो इकोसिस्टममधील प्रत्येकाचा विश्वास आहे," शरत चंद्र म्हणतात, ब्लॉकचेन आणि उदयोन्मुख तंत्रज्ञान तज्ञ आणि ब्लॉकचेन स्टार्टअप्सचे सल्लागार.
- IC15, 15 नाण्यांसह, पुरेसा समावेशक नाही, ते म्हणतात, काॅईनडेस्क आणि क्रिप्टोकंपेअरच्या आवडींमध्ये देखील क्रिप्टो निर्देशांक आहेत.
Commerce Question 14:
खालीलपैकी कोणत्या बाजार संरचनेत फर्मच्या मागणी वक्रद्वारे बाजाराचा मागणी वक्र दर्शविला जातो?
Answer (Detailed Solution Below)
Commerce Question 14 Detailed Solution
एकाधिकारात फर्मच्या मागणी वक्रद्वारे बाजाराचा मागणी वक्र दर्शविला जातो.
एकाधिकार:
- एकल विक्रेत्याने वैशिष्ट्यीकृत केलेली बाजार रचना, बाजारात एक अद्वितीय उत्पादन विकते.
- एकाधिकार असलेल्या बाजारात, विक्रेत्याला कोणत्याही स्पर्धेचा सामना करावा लागत नाही, कारण तो इतर पर्याय नसलेल्या मालाचा एकमेव विक्रेता असतो.
- एकाधिकार बाजार रचनेत, बाजारात फक्त एकच फर्म असते.
- यामुळे सर्व व्यक्तींच्या मागणीचे प्रतिनिधित्व करणारा बाजारातील मागणी वक्र फर्मचा मागणी वक्रदेखील दर्शवतो.
- एकाधिकारी हा बाजाराचा एकमेव पुरवठादार असतो, एकाधिकारी ज्या मागणी वक्राला सामोरा जातो तो बाजारातील मागणी वक्र असतो.
- बाजाराचा मागणी वक्र मागणीचा सिद्धांत प्रतिबिंबित करणारा, उतरता वक्र आहे.
- एकाधिकार्याला उतरत्या मागणी वक्राला सामोरे जावे लागते या वस्तुस्थितीवरून असे सूचित होते की एकाधिकार्याने त्याच्या उत्पादनासाठी जी किंमत मिळण्याची अपेक्षा केली आहे ती स्थिर राहणार नाही कारण एकाधिकारी त्याचे उत्पादन वाढवतो.
म्हणून, पर्याय 3 हे योग्य उत्तर आहे.
Commerce Question 15:
सूची - I (अर्थशास्त्रज्ञ) आणि सूची - II (संकल्पना) यांचे जुळवा आणि खाली दिलेल्या कोडमधून योग्य कोड दर्शवा :
सूची - I (अर्थशास्त्रज्ञ) |
सूची - II (संकल्पना) |
1. काल्डोर |
a. तांत्रिक बदल |
2. नाश |
b. बाह्यते |
3. पिगू |
c. द्वि-विक्रेता उपाय |
4. हिक्स |
d. भरपाई निकष |
Answer (Detailed Solution Below)
Commerce Question 15 Detailed Solution
योग्य उत्तर आहे 1 - d, 2 - c, 3 - b, 4 - a
सूची - I (अर्थशास्त्रज्ञ) |
सूची - II (संकल्पना) |
1. काल्डोर |
d. भरपाई निकष |
2. नाश |
c. द्वि-विक्रेता उपाय |
3. पिगू |
b. बाह्यते |
4. हिक्स |
a. तांत्रिक बदल |
(मराठी भाषांतर येथे समाविष्ट करा)