व्यंजन MCQ Quiz - Objective Question with Answer for व्यंजन - Download Free PDF
Last updated on Apr 17, 2025
Latest व्यंजन MCQ Objective Questions
व्यंजन Question 1:
ङ, ञ, ण, न, म' ह्या व्यंजनांना कोणते व्यंजन म्हणतात?
Answer (Detailed Solution Below)
व्यंजन Question 1 Detailed Solution
उत्तर: स्पर्श व्यंजन
स्पष्टीकरण:
व्यंजन: ज्याचा उच्चार करतांना जिभेचा कंठ, टाळू, मुर्धा, दात, ओठ, या अवयवांशी स्पर्श होतो त्यांना व्यंजन असे म्हणतात.
वर्णमालेत एकूण ३४ व्यंजने आहेत.
1) स्पर्श वर्ण: वर्णमालिकेतील क ते य पर्यंतच्या वर्णाचा उच्चार होत असतांना तोंडातील जीभ, कंठ, टाळू, मुर्धा, दात व ओठ इत्यादी अवयवांशी स्पर्श होतो यामुळे या वर्णाला स्पर्श व्यंजने असे म्हणतात.
उदा. क, ख, ग, घ, ड, च, छ, ज, झ, त्र, ट, ठ, ड, द, ण, त, थ, द, ध, न, प, फ, ब, भ, म
स्पर्श वर्णाचे पुढील तीन प्रकार पडतात: अ) कठोर वर्ण, ब) मृदू वर्ण, क) अनुनासिक वर्ण
प्रश्नातील व्यंजने ही स्पर्श व्यंजनातील 'अनुनासिक वर्ण' या उपप्रकारातील आहेत.
२) महाप्राण व्यंजन: ह्या व्यंजनात 'ह',चे प्राबल्य असते.
३) स्वतंत्र व्यंजन: ज्या वर्णाला इतर कोणत्याही भाषेकडून घेतलेले नाही त्यास स्वतंत्र वर्ण असे म्हणतात. मराठी भाषेच्या वर्णमालेत 'ळ्' हा एकमेव 'स्वतंत्र वर्ण' (स्वतंत्र व्यंजन) आहे.
४) अर्धस्वर व्यंजन: य, र, ल, व, या व्यंजनांचा उच्चार जवळपास स्वरांसारखाच होतो त्यांना अर्धस्वर असे म्हणतात. तसेच ही व्यंजने स्पर्श व्यंजने व ऊष्मे यांच्यामध्ये येतात म्हणून त्यांना अंतस्थ (दोहोंच्यामध्ये असलेले) म्हणतात.
Top व्यंजन MCQ Objective Questions
व्यंजन Question 2:
ङ, ञ, ण, न, म' ह्या व्यंजनांना कोणते व्यंजन म्हणतात?
Answer (Detailed Solution Below)
व्यंजन Question 2 Detailed Solution
उत्तर: स्पर्श व्यंजन
स्पष्टीकरण:
व्यंजन: ज्याचा उच्चार करतांना जिभेचा कंठ, टाळू, मुर्धा, दात, ओठ, या अवयवांशी स्पर्श होतो त्यांना व्यंजन असे म्हणतात.
वर्णमालेत एकूण ३४ व्यंजने आहेत.
1) स्पर्श वर्ण: वर्णमालिकेतील क ते य पर्यंतच्या वर्णाचा उच्चार होत असतांना तोंडातील जीभ, कंठ, टाळू, मुर्धा, दात व ओठ इत्यादी अवयवांशी स्पर्श होतो यामुळे या वर्णाला स्पर्श व्यंजने असे म्हणतात.
उदा. क, ख, ग, घ, ड, च, छ, ज, झ, त्र, ट, ठ, ड, द, ण, त, थ, द, ध, न, प, फ, ब, भ, म
स्पर्श वर्णाचे पुढील तीन प्रकार पडतात: अ) कठोर वर्ण, ब) मृदू वर्ण, क) अनुनासिक वर्ण
प्रश्नातील व्यंजने ही स्पर्श व्यंजनातील 'अनुनासिक वर्ण' या उपप्रकारातील आहेत.
२) महाप्राण व्यंजन: ह्या व्यंजनात 'ह',चे प्राबल्य असते.
३) स्वतंत्र व्यंजन: ज्या वर्णाला इतर कोणत्याही भाषेकडून घेतलेले नाही त्यास स्वतंत्र वर्ण असे म्हणतात. मराठी भाषेच्या वर्णमालेत 'ळ्' हा एकमेव 'स्वतंत्र वर्ण' (स्वतंत्र व्यंजन) आहे.
४) अर्धस्वर व्यंजन: य, र, ल, व, या व्यंजनांचा उच्चार जवळपास स्वरांसारखाच होतो त्यांना अर्धस्वर असे म्हणतात. तसेच ही व्यंजने स्पर्श व्यंजने व ऊष्मे यांच्यामध्ये येतात म्हणून त्यांना अंतस्थ (दोहोंच्यामध्ये असलेले) म्हणतात.
व्यंजन Question 3:
मराठी वर्णमालेत एकूण किती व्यंजने आहेत ?
Answer (Detailed Solution Below)
व्यंजन Question 3 Detailed Solution
उत्तर व स्पष्टीकरण - 34
मराठी वर्णमालेत एकूण 34 व्यंजने आहेत.
व्यंजने म्हणजे ज्या वर्णांचा उच्चार स्पष्टपणे होण्यासाठी स्वरांची गरज भासते त्या वर्णाना व्यंजने म्हणतात.
व्यंजने –
क वर्ग – क,ख,ग,घ,ङ्.
च वर्ग – च,छ,ज,झ,ञ्.
ट वर्ग – ट,ठ,ड,ढ,ण.
त वर्ग – त,थ,द,ध,न.
प वर्ग – प,फ,ब,भ,म.
य वर्ग – य,र,ल,व,श,ष,स,ह,ळ.