Question
Download Solution PDFशिक्षण धोरण 2016 मध्ये पुढीलपैकी कोणते पाच आधारस्थंभ अपेक्षित आहेत?
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFराष्ट्रीय शिक्षण धोरण (NEP) 2016:
- 2016 च्या नवीन शैक्षणिक धोरणाचे पाच आधारस्तंभ म्हणजे उपलब्धता, किफायतशीर शिक्षण, समता, गुणवत्ता आणि जबाबदारी
- देशातील शिक्षणाची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी 1968 मध्ये शिक्षणावर राष्ट्रीय धोरण तयार केले गेले होते आणि देशातील सर्व नागरिकांना शिक्षणाच्या सुविधा पुरविण्यावर त्यांचा भर होता.
- राष्ट्रीय शिक्षण धोरण (NEP), 2016 चे मुख्य उद्धीष्ट सर्वांसाठी सर्वसमावेशक दर्जेदार शिक्षण आणि आजीवन शिक्षणाची संधी सुनिश्चित करण्यास सक्षम एक विश्वासार्ह आणि उच्च-कार्यक्षम शिक्षण प्रणाली तयार करणे आणि अर्थपूर्ण जीवन जगण्यासाठी, देशाच्या विकास प्रक्रियेत भाग घेण्यासाठी, वेगवान-बदलती, सद्याचे जागतिकीकरण, ज्ञान-आधारित अर्थव्यवस्था आणि समाज यांच्या आवश्यकतेनुसार प्रतिसाद देण्यासाठी आवश्यक ज्ञान, कौशल्य, दृष्टीकोन आणि मूल्ये सुसज्ज विद्यार्थ्यांची निर्मिती करणे.
केंद्रीय मनुष्यबळ विकास मंत्री रमेश पोखरियाल ‘निशंक’ यांनी शाळा, उच्च शिक्षण, महाविद्यालये, विद्यापीठे व इतर उच्च शिक्षण संस्था आणि इतर उच्च शिक्षण संस्थांचे धोरण असलेले नवीन शैक्षणिक धोरण किंवा एनईपी शालेय शिक्षणासाठी जारी केले आहे.
मानव संसाधन विकास मंत्रालयाचे नाव बदलून शिक्षण मंत्रालय ठेवले जाईल.
नवीन शैक्षणिक धोरण 2020 ची मुख्य वैशिष्ट्ये
- 2030 पर्यंत शालेय शिक्षणात 100% एकूण नोंदणी प्रमाण (जीईआर) यासह प्रीस्कूल ते माध्यमिक स्तरापर्यंतचे शिक्षण जागतिकीकरण.
- शालेय शिक्षणाची नवीन शैक्षणिक आणि अभ्यासक्रमांची रचना (5+3+3+4): अंगणवाडी/प्रीस्कूलमध्ये 3 वर्षे आणि शाळेमध्ये 12 वर्षे.
- शालेय परीक्षा फक्त 3 पातळीसाठी घेतल्या जातील – वर्ग 3, 5 आणि 8. मूल्यांकन एक रचनात्मक शैलीकडे नेले जाईल ज्यामुळे उच्च विचार कौशल्य, समालोचनात्मक विचार आणि वैचारिक स्पष्टतेस प्रोत्साहित करेल.
- राष्ट्रीय चाचणी संस्था वर्षातून दोनदा सामान्य महाविद्यालयीन प्रवेश परीक्षा घेईल. 2022 च्या सत्रापासून याची अंमलबजावणी होईल.
- विरामानंतर डिग्री पूर्ण करण्यासाठी मिड-टर्म ड्रॉपआउट्सचा पर्याय देण्यात येईल.
- पदवी वर्गात अनेक विषय असतील आणि कला व विज्ञान यांच्यात कोणतेही सरळ विभाजन केले जाणार नाही.
- भारतीय कला, भाषा आणि संस्कृतींचा सर्व स्तरांवर प्रचार केला जाईल.
- एम.फिल डिग्री बंद केली जाईल.
Last updated on Jun 26, 2025
-> Maharashtra SET 2025 Answer Key has been released. Objections will be accepted online by 2nd July 2025.
-> Savitribai Phule Pune University, the State Agency will conduct ed the 40th SET examination on Sunday, 15th June, 2025.
-> Candidates having a master's degree from a UGC-recognized university are eligible to apply for the exam.
-> The candidates are selected based on the marks acquired in the written examination, comprising two papers.
-> The serious aspirant can go through the MH SET Eligibility Criteria in detail. Candidates must practice questions from the MH SET previous year papers and MH SET mock tests.