विंध्य पर्वतश्रेणी दक्षिणेला कोणत्या पर्वतरांगेने वेढलेली आहे?

योग्य उत्तर सातपुडा आहे.

 Key Points

• विंध्य पर्वतश्रेणी दक्षिणेला सातपुडा पर्वतरांगेने वेढलेली आहे.
• सातपुडा पर्वतरांग मध्य भारतात, प्रामुख्याने मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र आणि छत्तीसगडमध्ये पसरलेली आहे.
• विंध्य पर्वतश्रेणी आणि सातपुडा पर्वतरांग एकमेकांना समांतर आहेत, त्यांच्यामधून नर्मदा नदी वाहते.
• सातपुडा पर्वतरांग तिच्या समृद्ध जैवविविधतेसाठी आणि सातपुडा राष्ट्रीय उद्यान आणि पेंच राष्ट्रीय उद्यानासह अनेक राष्ट्रीय उद्यानांसाठी ओळखली जाते.

 Additional Information

• विंध्य पर्वतश्रेणी
  • विंध्य पर्वतश्रेणी ही मध्य भारतामध्ये पसरलेली पठारे, टेकड्या आणि पर्वतरांगा यांचा समूह आहे.
  • ती प्रामुख्याने वालुकामय खडक, शेल आणि चुनखडीने बनलेली आहे.
  • या पर्वतरांगेचे ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व आहे, तिच्या बाजूने अनेक प्राचीन किल्ले आणि मंदिरे आहेत.
• नर्मदा नदी
  • नर्मदा नदी विंध्य आणि सातपुडा पर्वतरांगांच्या मधून वाहते.
  • ही भारतातील प्रमुख पश्चिम-वाहिन्या नद्यांपैकी एक आहे, ती अरबी समुद्राला मिळते.
  • या नदीला हिंदू धर्मात पवित्र मानले जाते आणि ती अनेक दंतकथा आणि लोककथांशी संबंधित आहे.
• सातपुडा राष्ट्रीय उद्यान
  • सातपुडा राष्ट्रीय उद्यान मध्य प्रदेशातील होशंगाबाद जिल्ह्यात आहे.
  • हे उद्यान वाघ, बिबट्या आणि हरणांच्या अनेक प्रजातींसह विविध वन्यजीवांसाठी ओळखले जाते.
  • हे मोठ्या सातपुडा बायोस्फीअर रिझर्व्हचा भाग आहे, ज्याचा उद्देश सातपुडा पर्वतरांगेतील अद्वितीय परिसंस्थेचे संरक्षण करणे आहे.
• भूगर्भीय महत्त्व
  • सातपुडा आणि विंध्य पर्वतरांगा मध्य भारतीय उच्चभूमीचा भाग आहेत.
  • या पर्वतरांगा मध्य भारताच्या हवामानावर आणि जलविज्ञानावर प्रभाव टाकण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात.
  • हा प्रदेश कोळसा, चुनखडी आणि बॉक्साईटसह खनिजांनी समृद्ध आहे.