वायगोत्स्कीच्या मते, लहान मुलासाठी एखादे काम एकट्याने करणे खूप कठीण आहे परंतु प्रौढ आणि अधिक कुशल समवयस्कांच्या मदतीने ते शक्य आहे. यास ______ म्हणतात.

'लेव्ह वायगोत्स्की' या सोव्हिएत मानसशास्त्रज्ञाने "सामाजिक-सांस्कृतिक सिद्धांत" मांडला आहे. या सिद्धांताचा अर्थ असा आहे की सामाजिक सुसंवाद ही विद्यार्थ्यांच्या संज्ञानात्मक क्षमतेच्या विकासामध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. 

वायगोत्स्कीच्या मते, 'समीप विकास क्षेत्र' किंवा 'ZPD' चा संदर्भ देते:

• मूल स्वतंत्रपणे आणि सहाय्याने काय करू शकते यामधील अंतर.
• शिक्षार्थी स्वतःहून काय करू शकतो आणि कोणाच्या तरी मदतीने तो/ती काय करू शकतो यातील फरक.
• अशा कार्यांची श्रेणी जी लहान मुलासाठी एकट्याने करणे खूप कठीण आहे, परंतु प्रौढ आणि अधिक कुशल समवयस्कांच्या मदतीने शक्य आहे.
• एखाद्याच्या मार्गदर्शनाखाली शिक्षार्थ्यांची वास्तविक विकास पातळी आणि त्याच्या/तिच्या विकासाची पातळी यांच्यातील अंतर.

Additional Information

वायगोत्स्कीने त्याच्या 'सामाजिक-सांस्कृतिक सिद्धांत' मध्ये प्रस्तावित केलेल्या इतर महत्त्वाच्या अटी​:

• परांची: हे अशा प्रक्रियेचा संदर्भ देते ज्याद्वारे उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी शिक्षण वाढविण्यासाठी विद्यार्थ्यांना तात्पुरता आधार दिला जातो.
• इतर अधिक ज्ञानी (MKO): हे शिक्षार्थ्यांपेक्षा उच्च कौशल्य पातळी आणि संकल्पनांची चांगली समज असलेल्या व्यक्ती सूचित करते.

त्यामुळे असा निष्कर्ष काढला जाऊ शकतो की वायगोत्स्कीच्या मते, लहान मुलांसाठी एकट्याने करणे खूप अवघड आहे परंतु प्रौढ आणि अधिक कुशल समवयस्कांच्या मदतीने शक्य आहे अशा अनेक कार्यांना समीप विकास क्षेत्र म्हणतात.