നിർബന്ധിത തൊഴിലും മനുഷ്യക്കടത്തിന്റെ രൂപങ്ങളും നിരോധിക്കുന്ന ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയിലെ മൗലികാവകാശം ഏതാണ്?

ശരിയായ ഉത്തരം ചൂഷണത്തിനെതിരായ അവകാശം എന്നതാണ്.

Key Points 

• ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ 23, 24 വകുപ്പുകളിൽ ചൂഷണത്തിനെതിരായ അവകാശം ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.
• മനുഷ്യക്കടത്ത് , നിർബന്ധിത തൊഴിൽ , മറ്റ് സമാനമായ നിർബന്ധിത തൊഴിൽ എന്നിവ അനുച്ഛേദം  23 വ്യക്തമായി നിരോധിക്കുന്നു.
• 14 വയസ്സിന് താഴെയുള്ള കുട്ടികളെ ഫാക്ടറിയിലോ, ഖനിയിലോ, മറ്റ് അപകടകരമായ ജോലികളിലോ ജോലി ചെയ്യിക്കുന്നത് അനുച്ഛേദം  24 നിരോധിക്കുന്നു.
• ചൂഷണത്തിൽ നിന്ന് വ്യക്തികളുടെ സംരക്ഷണം ഉറപ്പാക്കുന്നതിനും അവരുടെ മാനുഷിക അന്തസ്സ് ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുന്നതിനും ഈ അവകാശം നിർണായകമാണ്.
• വ്യഭിചാര (നിരോധന) നിയമം , നിർബന്ധിത തൊഴിൽ വ്യവസ്ഥ  (നിരോധന) നിയമം , ബാലവേല (നിരോധനവും നിയന്ത്രണവും) നിയമം തുടങ്ങിയ വിവിധ നിയമങ്ങൾ ഈ വകുപ്പുകളുടെ നിർവ്വഹണത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.

Additional Information 

• ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശവും വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യവും
  • ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ അനുച്ഛേദം  21 ലാണ് ഇത് ഉൾപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നത്.
  • വ്യക്തികളുടെ ജീവിതത്തിനും വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും സംരക്ഷണം ഉറപ്പാക്കുന്ന ഇതിന് സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം, ശുദ്ധമായ അന്തരീക്ഷത്തിനുള്ള അവകാശം, അന്തസ്സോടെ ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം എന്നിവയുൾപ്പെടെ വിശാലമായ ഒരു പരിധിയുണ്ട്.
• സമത്വത്തിനുള്ള അവകാശം
  • ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ 14 മുതൽ 18 വരെയുള്ള അനുച്ഛേദങ്ങൾ ഇത് ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.
  • ഇത് നിയമത്തിന് മുന്നിൽ തുല്യത ഉറപ്പാക്കുന്നു, മതം, വംശം, ജാതി, ലിംഗം അല്ലെങ്കിൽ ജനന സ്ഥലം എന്നിവയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ വിവേചനം തടയുന്നു, തൊട്ടുകൂടായ്മ ഇല്ലാതാക്കുന്നു.
• മതസ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള അവകാശം
  • ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ 25 മുതൽ 28 വരെയുള്ള അനുച്ഛേദങ്ങൾ ഇത് ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.
  • അത് മനസ്സാക്ഷിയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യവും സ്വതന്ത്രമായി മതം വിശ്വസിക്കാനും, ആചരിക്കാനും, പ്രചരിപ്പിക്കാനുമുള്ള അവകാശവും ഉറപ്പുനൽകുന്നു.