व्याज MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for Interest - मोफत PDF डाउनलोड करा
Last updated on Jul 17, 2025
Latest Interest MCQ Objective Questions
व्याज Question 1:
सरळ व्याजाने 12 वर्षांत पैशांची रक्कम दुप्पट होण्यासाठी प्रतिवर्षी व्याजाचा दर (दोन दशांश स्थानांपर्यंत पूर्णांक केलेला) किती असेल?
Answer (Detailed Solution Below)
Interest Question 1 Detailed Solution
दिले आहे:
वेळ (t) = 12 वर्षे
सरळ व्याज (SI) = मुद्दल (P) (कारण रक्कम स्वतः दुप्पट होते)
वापरलेले सूत्र:
SI = P x t x r / 100
गणना:
⇒ SI = P x t x r / 100
⇒ P = P x 12 x r / 100
⇒ r = 100 / 12
⇒ r = 8.33%
∴ योग्य उत्तर पर्याय (2) आहे.
व्याज Question 2:
जर ₹47,100 हे 9% प्रतिवर्ष व्याजदराने 2 वर्षांसाठी जमा केले, तर वार्षिक चक्रवाढ व्याज आणि सरळ व्याज यांच्यातील फरक किती असेल?
Answer (Detailed Solution Below)
Interest Question 2 Detailed Solution
शॉर्टकट पद्धत
दिले आहे:
मुद्दल (P) = ₹47,100
दर (R) = 9%
कालावधी = 2 वर्षे
वापरलेले सूत्र:
2 वर्षांसाठी फरक = P
गणना:
⇒
⇒
⇒ फरक = 47100 x 0.0081 = 381.51
∴ 2 वर्षांसाठी CI आणि SI मधील फरक = ₹381.51.
पर्यायी पद्धत
वापरलेले सूत्र:
सरळ व्याज (SI) =
चक्रवाढ व्याज (CI) = P
गणना:
SI =
CI = 47100
1.092 = 1.1881 ⇒ CI = 47100
फरक = CI - SI = 8859.51 - 8478 = 381.51
∴ चक्रवाढ व्याज आणि सरळ व्याज यांच्यातील फरक = ₹381.51.
व्याज Question 3:
एका विशिष्ट रकमेवर 2 वर्षांसाठी 16% प्रतिवर्ष दराने वार्षिक चक्रवाढ केलेल्या सरळ व्याज आणि चक्रवाढ व्याजातील फरक ₹797 आहे. ती रक्कम (जवळच्या पूर्णांकात) शोधा.
Answer (Detailed Solution Below)
Interest Question 3 Detailed Solution
दिले आहे:
दर (r) = 16% प्रतिवर्ष
वेळ (t) = 2 वर्षे
चक्रवाढ व्याज आणि सरळ व्याज यांच्यातील फरक = ₹797
वापरलेले सूत्र:
2 वर्षांसाठी फरक (CI − SI) =
गणना:
⇒
⇒
⇒
∴ योग्य उत्तर
व्याज Question 4:
₹1,200 ची रक्कम 4% प्रतिवर्ष साध्या व्याजाने ₹2,280 होण्यासाठी किती कालावधी (वर्षांमध्ये) लागेल?
Answer (Detailed Solution Below)
Interest Question 4 Detailed Solution
दिले आहे:
मूळ रक्कम (P) = ₹1,200
एकूण रक्कम (A) = ₹2,280
दर (r) = 4% प्रतिवर्ष
वापरलेले सूत्र:
सरळ व्याज (SI) = P x r x t / 100
⇒ SI = A - P
गणना:
SI = A - P
⇒ SI = ₹2,280 - ₹1,200 = ₹1,080
SI = P x r x t / 100 वापरून:
⇒ ₹1,080 = ₹1,200 x 4 x t / 100
⇒ ₹1,080 = ₹48 x t
⇒ t = 22.5 वर्षे
∴ योग्य उत्तर पर्याय (4) आहे.
व्याज Question 5:
ठराविक रकमेवर, 2 वर्षांसाठी सरळव्याज 12000 रुपये आहे. जर बेरीज 12000 रुपये आहे, तर पहिल्या 3 वर्षांसाठी समान व्याज दराने त्याच रकमेवर चक्रवाढ व्याज (वार्षिक चक्रवाढ) किती असेल?
Answer (Detailed Solution Below)
Interest Question 5 Detailed Solution
मूळ रक्कम (P) = 12000 रुपये
2 वर्षांसाठी सरळव्याज (SI) = Rs. 12000
3 वर्षांसाठी चक्रवाढ व्याज (CI) शोधा
वापरलेली संकल्पना : व्याजाचा दर साध्या व्याजदरावरून मोजला जाऊ शकतो, नंतर चक्रवाढ व्याजाची गणना करण्यासाठी लागू केला जाऊ शकतो.
उत्तर:
व्याजदर (r) = (SI × 100)/(P × t) = (12000 × 100)/(12000 × 2) = 50% प्रतिवर्ष
वार्षिक 50% दराने 3 वर्षांसाठी चक्रवाढ व्याज = P[(1 + r/100)3 - 1] = 12000[(1 + 50/100)3 - 1]
चक्रवाढ व्याज = 12000[(3/2)3 - 1] = 12000[27/8 - 1] = 28500 रुपये
त्यामुळे पहिल्या 3 वर्षांसाठी चक्रवाढ व्याज 28500 रुपये आहे.
Top Interest MCQ Objective Questions
एका विशिष्ट रक्कमेवर, 2 वर्षांचे चक्रवाढ व्याज 304.5 रु. आणि समान कालावधीसाठी सरळ व्याज 290 रू. आहे. तर वार्षिक व्याज दर काढा:
Answer (Detailed Solution Below)
Interest Question 6 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेले:
2 वर्षांसाठीचे चक्रवाढ व्याज = 304.5 रु.
2 वर्षांसाठीचे सरळ व्याज = 290 रु.
हिशोब:
1 वर्षांसाठीचे सरळ व्याज =रु. (290/2) = 145 रु.
सरळ व्याज आणि चक्रवाढ व्याज यांमधील फरक = रु. (304.5 – 290)
⇒ 14.5 रु.
वार्षिक व्याज दर = (14.5/145) × 100%
⇒ 10%
वार्षिक 12% दराने 2 वर्षांसाठी वार्षिक चक्रवाढ झाल्यास आणि व्याज 1,908 रुपये असल्यास मुद्दल शोधा.
Answer (Detailed Solution Below)
Interest Question 7 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेले आहे:
2 वर्षांनंतर चक्रवाढ व्याज = 1,908 रुपये
व्याजदर = वार्षिक 12%
संकल्पना:
CI = P [(1 + r/100)t - 1]
निरसन:
CI = P [(1 + r/100)t - 1]
⇒ 1908 = P [(1 + 12/100)2 - 1]
⇒ 1908 = P [(1 + 3/25)2 - 1]
⇒ 1908 = P [(28/25)2 - 1]
⇒ 1908 = P [784/625 - 1]
⇒ 1908 = P × 159 / 625
⇒ P = 1980 × 625 / 159
⇒ P = 12 × 625 = 7500 रुपये
म्हणुन, मुद्दल 7,500 रुपये आहे.
एक रक्कम ठराविक वार्षिक चक्रवाढ व्याज दराने 3 वर्षात 27 पट होते. तर वार्षिक व्याज दराची गणना करा.
Answer (Detailed Solution Below)
Interest Question 8 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेले आहे:
रक्कम = 3 वर्षांत 27 P
संकल्पना:
चक्रवाढ व्याजात, रक्कम आणि मुद्दल यांचे गुणोत्तर दिले जाते:
गणना:
आपल्याला माहित आहे की,
⇒ R/100 = 3 - 1 = 2
⇒ R = 200%
म्हणून, वार्षिक व्याज दर 200% आहे.
Shortcut Trick रक्कम 3 वर्षात 27 पट होते
वार्षिक सरळव्याजाच्या एका ठराविक दराने गुंतवलेली एक मुद्दल सात वर्षांत 14,522 रुपये आणि अकरा वर्षांत 18,906 रुपये होते. गुंतवलेली मुद्दल शोधा (रु. मध्ये).
Answer (Detailed Solution Below)
Interest Question 9 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेले आहे:
7 वर्षांत उत्पन्न झालेली रक्कम = 14522 रुपये
11 वर्षांत उत्पन्न झालेली रक्कम = 18906 रुपये
वापरलेले सूत्र:
सरळव्याज (S.I) = (P × R × T)/100
गणना:
7 वर्षांत उत्पन्न झालेली रक्कम = 14522 रुपये
11 वर्षांत उत्पन्न झालेली रक्कम = 18906 रुपये
(11 - 7) = 4 वर्षांत मिळालेले सरळव्याज = (18906 - 14522) = 4384 रुपये
1 वर्षात मिळालेले सरळव्याज = 4384/4 = 1096
मुद्दल = 14522 - (1096 × 7)
⇒ (14522 - 7672) = 6850 रुपये
∴ योग्य उत्तर 6850 रुपये हे आहे.
एक रक्कम सरळ व्याजाने 5 वर्षात 10650 रुपये आणि 6 वर्षात 11076 रुपये होते. मुद्दल किती असेल?
Answer (Detailed Solution Below)
Interest Question 10 Detailed Solution
Download Solution PDFवापरलेली संकल्पना:
या प्रकारच्या प्रश्नामध्ये खालील सूत्रे वापरून संख्या काढता येते
वापरलेले सूत्र:
जर सरळ व्याजदरासह एक रक्कम y वर्षांत A रुपये आणि z वर्षांत ‘B’ रुपये होते. तर,
P = (A × z – B × y)/(z – y)
गणना:
वरील सूत्र वापरून, आपल्याकडे आहे
⇒ P = (10650 × 6 – 11076 × 5)
⇒ P = 8520 रुपये
∴ आवश्यक मुद्दल 8520 रुपये आहे.
एक रक्कम सरळ व्याजाने 5 वर्षात 10650 रुपये आणि 6 वर्षात 11076 रुपये होते.
1 वर्षाचे व्याज = 11076 – 10650 = 426 रुपये
5 वर्षाचे व्याज = 426 × 5 = 2130 रुपये
∴ आवश्यक मुद्दल = 10650 – 2130 = 8520 रुपये
8000 रुपयांच्या रकमेवरील
Answer (Detailed Solution Below)
Interest Question 11 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेले आहे:
मुद्दल = 8000 रुपये
दर = 10%
मुदत =
वापरलेले सूत्र:
SI = (P × t × r)/100
CI = P(1 + r/100) t - P
P = मुद्दल
t = मुदत
r = दर
गणना:
SI = (8000 × 12 × 10)/(100 × 5)
⇒ 1920 रुपये
CI = 8000[1 + 10/100] 2 × [1 + 4/100] - 8000
⇒ 8000 × 11/10 × 11/10 × 26/25 - 8000
⇒ 10067.2 - 8000
⇒ 2067.2
फरक = 2067.2 - 1920 = 147.2
∴ आवश्यक फरक 147.2 रुपये आहे.
Shortcut Trick
तर, CI आणि SI मधील फरक = 80 + 32 + 32 + 3.2
∴ CI आणि SI मधील फरक = 147.2.
जर चक्रवाढ व्याज हे दर 5 महिन्यांनी मोजले जात असेल तर, 15,000 रुपये मुद्दल ____ या वार्षिक व्याजदराने 15 महिन्यांत 19,965 होईल.
Answer (Detailed Solution Below)
Interest Question 12 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेल्याप्रमाणे:
मुद्दल = 15,000 रुपये
राशी = 19,965 रुपये
मुदत = 15 महिने
व्याजाची गणना = दर 5 महिन्यांनी
वापरलेली संकल्पना:
व्याजाची गणना = दर 5 महिन्यांनी
नवीन व्याजदर = व्याजदर × 5/12
नवीन मुदत = मुदत × 12/5
गणना:
नवीन व्याजदर R% आहे असे मानू
प्रश्नानुसार,
नवीन मुदत = मुदत × 12/5
⇒ 15 × 12/5 = 36 महिने = 3 वर्ष
मूल्यांना 15 ने भागून त्याच्या सर्वात कमी संभाव्य मूल्यांना सरलीकृत केल्यास, आपल्याला मुद्दल = 1000 आणि राशी = 1331 मिळेल
आता, नवीन मुदत 3 वर्षांची आहे, म्हणून मुद्दल आणि राशीचे घनमूळ घेऊन,
⇒ R = 10%
नवीन व्याजदर = व्याजदर × 5/12
⇒ 10 = व्याजदर × 5/12
⇒ व्याजदर = (10 × 12)/5
⇒ व्याजदर = 24%
∴ वार्षिक व्याजदर 24% आहे.
Alternate Methodदिलेल्याप्रमाणे:
मुद्दल = 15,000 रुपये
राशी = 19,965 रुपये
मुदत = 15 महिने
व्याजाची गणना = दर 5 महिन्यांनी
वापरलेली संकल्पना:
व्याजाची गणना = दर 5 महिन्यांनी
नवीन व्याजदर = व्याजदर × 5/12
नवीन मुदत = मुदत × 12/5
वापरलेले सूत्र:
(1) 3 वर्षांसाठी प्रभावी व्याजदर = 3R + 3R2/100 + R3/10000
(2) A = P(1 + R/100)T
येथे, A → राशी
P → मुद्दल
R → व्याजदर
T → मुदत
गणना:
प्रश्नानुसार,
नवीन व्याजदर R% आहे असे मानू
नवीन मुदत = मुदत × 12/5
⇒ 15 × 12/5 = 36 महिने = 3 वर्ष
राशी = P(1 + R/100)T
⇒ 19,965 = 15,000(1 + R/100)3
⇒ 19,965/15,000 = (1 + R/100)3
⇒ 1331/1000 = (1 + R/100)3
⇒ (11/10)3 = (1 + R/100)3
⇒ 11/10 = 1 + R/100
⇒ (11/10) – 1 = R/100
⇒ 1/10 = R/100
⇒ R = 10%
नवीन व्याजदर = व्याजदर × 5/12
⇒ 10 = व्याजदर × 5/12
⇒ व्याजदर = (10 × 12)/5
⇒ व्याजदर = 24%
∴ वार्षिक व्याजदर 24% आहे.
Additional Informationचक्रवाढ व्याज म्हणजे व्याजावर मिळणारे व्याज होय. सरळ व्याज नेहमी फक्त मुद्दलावरच प्राप्त होते परंतु चक्रवाढ व्याज हे सरळ व्याजावरदेखील प्राप्त होते. म्हणून, जर कालावधी 2 वर्षांचा असेल तर, पहिल्या वर्षाच्या सरळ व्याजावर चक्रवाढ व्याज देखील लागू होईल.
एक रक्कम सरळव्याजाने 10 वर्षांत दुप्पट होते. तीच रक्कम समान दराने किती वर्षात तिप्पट होईल?
Answer (Detailed Solution Below)
Interest Question 13 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेल्याप्रमाणे:
मुद्दल = 2P
मुदत = 10 वर्षे
वापरलेले सूत्र:
मुद्दल = (PRT/100) + P
गणना:
2P = (PR/10) + P = P(R + 10)/10
R = 10%
प्रश्नानुसार, रक्कम = 3P
3P = (10PT/100) + P = P(T + 10)/10
30 = T + 10
T = 20 वर्षे
∴ मुद्दल तिप्पट होण्यासाठी लागणारा वेळ 20 वर्षे आहे.
व्याज = 2P - P = P = 100%
मुदत = 10 वर्ष
म्हणून, दर = व्याज/मुदत = 100/10 = 10%
नवीन व्याज = 3P - P = 2P = मुद्दलाच्या 200%
∴ मुदत = व्याज/दर = 200/10 = 20 वर्षे
सरळ व्याजाने दिलेली रक्कम 3 वर्षांनी 715 रुपये आणि पुढील 5 वर्षांच्या कालावधीनंतर 990 रुपये आहे. तर रक्कम किती असेल?
Answer (Detailed Solution Below)
Interest Question 14 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेल्याप्रमाणे:
8 वर्षांनंतर रक्कम = 990 रुपये
वापरलेले सूत्र:
A = P + SI
गणना:
3 वर्षांनंतर रक्कम = 715 रुपये
आता ते प्रश्नात दिले आहे, पुढील 5 वर्षांच्या कालावधीसाठीची रक्कम म्हणजे
एकूण मुदत = 5 वर्षे + 3 वर्षे
⇒ 8 वर्षे
8 वर्षांनंतर रक्कम = 990 रुपये
5 वर्षांसाठी सरळ व्याज = 8 वर्षांनंतर रक्कम - 3 वर्षांनंतर रक्कम
⇒ 990-715
⇒ 275
1 वर्षासाठी सरळ व्याज = 275/5 = 55
3 वर्षांसाठी सरळ व्याज = 55 × 3 = 165 रुपये
P = 3 वर्षांची रक्कम - 3 वर्षांसाठी सरळ व्याज
⇒ P = 715 - 165 = 550
∴ रक्कम 550 रुपये आहे.
Confusion Pointsपुढील 5 वर्षांनी रक्कम मोजली जाते असे प्रश्नात दिले आहे म्हणून,एकूण वेळ (5 +3) वर्षे = 8 वर्षे होईल. 5 वर्षे नाही.
7.5% सरळ व्याजदराने 4 वर्षांसाठी एक रक्कम गुंतवली गेली. जर गुंतवणुक 5 वर्षांसाठी असती तर मिळालेले व्याज 375 रुपये अधिक असते. प्रारंभिक गुंतवणूक किती होती?
Answer (Detailed Solution Below)
Interest Question 15 Detailed Solution
Download Solution PDF5 वर्षांसाठी मिळालेले व्याज - 4 वर्षांसाठी मिळालेले व्याज = 375
मुद्दल P रूपये मानू,
⇒ (P × 7.5 × 5) /100 – (P × 7.5 × 4) /100 = 375
⇒ (37.5 × P) /100 – (30 × P) /100 = 375
⇒ (7.5 × P) /100 = 375
∴ P = 5000 रूपये