भूस्खलनाचे मूळ                  आहे.

This question was previously asked in
Official Paper 24: Held on 13th Nov 2020 Shift 2
View all UGC NET Papers >
  1. रासायनिक मूळ 
  2. हायड्रोलॉजिकल मूळ 
  3. हायड्रो - बायोलॉजिकल मूळ 
  4. भू - भौतिक मूळ 

Answer (Detailed Solution Below)

Option 4 : भू - भौतिक मूळ 
Free
UGC NET Paper 1: Held on 21st August 2024 Shift 1
15.1 K Users
50 Questions 100 Marks 60 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

भू - भौतिक मूळ हे योग्य उत्तर आहे.

Key Points

  • भूस्खलन आणि उतार अस्थिरतेमुळे जगाच्या अनेक भागांमध्ये समस्या निर्माण होतात.
  • भूस्खलन हे प्रामुख्याने अनेक भूगर्भीय प्रक्रियांचे संयोजन आहे ज्यामध्ये पृथ्वीच्या हालचाली जसे की विस्तृत उतार निकामी होणे, खडक पडणे आणि ढिगाऱ्याचा प्रवाह यांसारख्या भौतिक घटकांचा समावेश होतो.
  • या जमिनीच्या हालचाली समुद्रकिनाऱ्यावर किंवा किनाऱ्यापासून दूरच्या वातावरणात होऊ शकतात.
  • जमिनीच्या स्थिरतेवर परिणाम करणाऱ्या इतर घटकांव्यतिरिक्त गुरुत्वाकर्षण ही भूस्खलनास कारणीभूत असलेली मुख्य शक्ती आहे.
  • सामान्यतः, जमिनीची वैशिष्ट्ये विशिष्ट उपपृष्ठभागावरील मातीची परिस्थिती विकसित करतात ज्यामुळे उतार अपयशी ठरतात.
  • तथापि, वास्तविक भूस्खलन सुरू होण्याआधी त्याची लक्षणे ओळखणे आवश्यक आहे. भूस्खलनाचे मुख्य उद्गम आणि भूस्खलनाची लक्षणे ओळखणे शक्य आहे.

Important Points

भूस्खलनाची लक्षणे:

1.अतिवृष्टी 

  • भूस्खलनाचे सर्वात प्रमुख लक्षण म्हणजे दीर्घकाळ आणि अति तीव्रतेचा पाऊस.
  • पावसाची तीव्रता मध्यम असली तरीही ते लक्षण मानता येईल, परंतु पावसाचा कालावधी आणि छिद्र दाब जास्त असतो
  • 2003 मध्ये झालेल्या सार्वत्रिक भूस्खलन सर्वेक्षणात असे दिसून आले की झालेल्या भूस्खलनापैकी 90% घटना अतिवृष्टीमुळे झाल्या होत्या.

2. बर्फ वितळणे

  • अनेक थंड पर्वतीय ठिकाणी, हिम वितळणे वारंवार होते आणि भूस्खलनाच्या घटनेसाठी ही एक महत्त्वाची प्रक्रिया असू शकते.
  • हे विशेषतः महत्वाचे आहे जेव्हा तापमानात वेगाने वाढ झाल्याने बर्फसुद्धा वेगाने वितळण्यास सुरवात करते.
  • तयार झालेले पाणी जमिनीत शिरते आणि जमिनीच्या पृष्ठभागाखाली अभेद्य थर असतात.

3. नद्या

  • नद्या उतारांचे नुकसान करू शकतात, विशेषत: भूस्खलनास कारणीभूत असलेल्या पुराच्या वेळी. उताराचा त्रास उताराची तीव्रता वाढवतो, स्थिरता कमी करतो.
  • पुराच्या पाण्यासोबत सामान्यपणे जमिनीचा मोठा भाग सरकतो.

4. भूकंप

  • खडक आणि पृथ्वीमधून भूकंप लहरी प्रवेग निर्माण करतात ज्यामुळे उतारावरील गुरुत्वाकर्षण शक्ती बदलतात.
Latest UGC NET Updates

Last updated on Jun 27, 2025

-> Check out the UGC NET Answer key 2025 for the exams conducted from 25th June.

-> The UGC Net Admit Card has been released on its official website today.

-> The UGC NET June 2025 exam will be conducted from 25th to 29th June 2025.

-> The UGC-NET exam takes place for 85 subjects, to determine the eligibility for 'Junior Research Fellowship’ and ‘Assistant Professor’ posts, as well as for PhD. admissions.

-> The exam is conducted bi-annually - in June and December cycles.

-> The exam comprises two papers - Paper I and Paper II. Paper I consists of 50 questions and Paper II consists of 100 questions. 

-> The candidates who are preparing for the exam can check the UGC NET Previous Year Papers and UGC NET Test Series to boost their preparations.

More Hazards and Disasters Questions

Get Free Access Now
Hot Links: teen patti real cash withdrawal teen patti royal teen patti real cash 2024 teen patti master list teen patti gold online